Gösterge
Renk – Notalar - Doğa – Duygu - İnsan - Araç – Nesne - Su
Gösteren
Mavi- Müzik – Tek Başına Duran Ağaç – Aşk – Kadın – Araba Kazası – Mavi Taşlı Lamba – Mavi Havuz
Gösterilen
Bireysel özgürlük, sonsuzluk Evrensellik, Bütünlük, insanlığı birleştiren Aile ve hayat Hayata bağlanmak, mutluluk ,birliktelik ve özgülüğün sınırlayıcısı Hayatta yalnız kalmak, bağlanmaktan, sorumluluklardan ve acılardan kaçmak Hayattaki bütün düzenin bozulması Geçmişe duyulan özlem ve bağlılık Bütün acılardan arınmak ve yeniden doğmak Bu filmde kullanılan göstergeleri sekiz grupta toplayabiliriz. Renk göstergesi olarak özgürlük ve sonsuzluğu simgeleyen mavi renk seçilmiştir. Gösterge renk, gösteren Fransız Bayrağı’ndaki mavi renktir. Gösterilen Fransız İhtilali’nin değerlerinden biri olan bireysel özgürlük kavramı ve bunun günlük hayatta nasıl bir karşılık bulduğudur. Bunu filmde ailesini trafik kazasında kaybeden ve hayatta hiçbir sorumluluğu kalmayan julie’nin, özgürlük kavramının koşulu olan hiçbir şeye bağlanmadan bireysel özgürlüğünün peşine her düştüğünde yüzüne, etrafına yayılan mavi renk yayılır. Burada mavi renk ile bireysel özgürlük kavramını ve insanın günlük yaşamda bu kavramı nasıl yaşandığı gösterilmektedir. İkinci gösterge nota, gösteren müziktir. Gösterilen müziğin evrenselliği, bütünlük, insanlığı birleştiren yapısıdır. Filmin sonunda julie’nin senfoniyi tamamlaması ve müziğin bütünlüğe ulaşıp tam olarak çalması ile burada Julie’nin parçalanmış ruhunun da bütünleştiği vurgulanmıştır. Müziğin tamamlanıp çalması ile Julie ve Olivier’ın sevişirken gösterilmesi diğer insanların tek gösterilmesi ile de müziğin insanlığı birleştiriciliği vurgulanmaktadır. Sokak sanatçısının Julie’nin ünlü bir besteci olan kocasının Avrupa’nın birleşmesini adına yaptığı ve yarım kalan senfonisini çalması ile ünlü bir bestecide bir sokak sanatçısı da aynı müziği hissedebilir anlatımı ile müziğin evrensel oluşu vurgulanmıştır. Filmde julie’nin eliyle tek tek dokunduğu notalar ve üzerine ekledikleriyle filmin sonunda birleşerek çalmaya başlar. Burada ki tek tek gösterilen notaların tek başına bir anlam ifade etmeyip birleşip müziği oluşturdukları zaman bir anlam ifade ettiği gösterilerek bireysel özgürlük peşindeki insanın her şeyden ve herkesten soyutlanmış yalnız yaşamının tek başına bir anlamı olamayacağı insanın yaşamını anlamlı kılan şeyin diğer insanlarla olan birlikteliğinde olduğu vurgulanmıştır. Filmin sonunda, Julie hayata bireysel özgürlükle değil evrensel olan iki şeyle müzik ve aşk ile bağlanır
Üçüncü gösterge olarak doğa, gösteren ailenin araba ile çarptığı yol kenarındaki ağaçtır ve bu ağacın etrafında başka bir ağaç yoktur. Burada gösterilen aile, hayat ve yalnızlıktır. Julie ailesini kaybetmiş ve bu hayatta yalnız kalmıştır. Dördüncü gösterge olarak duygu, gösteren başroldeki kadın karakterin ve adamın aşkıdır. Julie hayata bu aşk ile tekrar tutunmuş ve mutluktan ağlamıştır ve bu aşk ile mavi yok olmuştur filmde. Gösterilen insanı yaşama bağlayan ve insan hayatında olmazsa olmazın aşk olduğu, bireysel özgürlüğün sınırlandıran aşkın insan doğasında bireysel özgürlük duygusundan daha baskın bir duygu olduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla insan tek başına mutlu olmaz ancak başka insanlarla duygu birlikteliğinde mutlu olabilir anlamı vurgulanmıştır.
Beşinci gösterge insan, gösteren kadın, Julie ailesini kaybetmiş ve hayata karşı duyarsızlaşmış adeta hissizleşmiş gibidir adeta. Hayatta yalnız kalan Julie geçmiş ve geçmişin bütün anılarından, acılarından kaçmakta ve hayatında artık hiç bir şeye bağlanmak, sorumluluk almak istemeyen bireysel özgürlüğünü sonuna kadar yaşamak ister ancak geçmişin acıları peşini bırakmaz. Önce geçmişiyle yüzleşir ve en sonunda da aşık olur. Gösterilen insan doğası gerği bir şeylere tutunmadan yaşanamaz, insan doğası için sonsuz bir özgülük, sonsuz bir sadakat yoktur. İnsan yapısı gereği aşk gibi duygularla hayata bağlanır dolayısı ile insan doğasında sonsuz bireysel özgürlük kavramı hayalden öte gidemez mesajı verilmektedir. Altıncı gösterge araç, gösteren araba kazası, gösterilen hayattaki bütün düzenin bozulmasıdır. Julie’nin bu kaza ile hayatı darmadağın olmuştur.
Yedinci gösterge nesne, gösteren mavi taşlı lambadır. Bu lamba julie’nin kızına ait lambadır. Geçmişi unutmak ve kaçmak ve hiçbir şeye bağlanmak istemeyen Julie yeni evine hayatına geçmişten tek hatıra olarak bu lambayı getirmiştir. Gösterilen geçmişe duyulan özlem ve bağlılık vurgulamıştır. Ayrıca filmde İnsanı geçmişini unutamayacağı da anlatılmıştır. Sekizinci gösterge su, gösteren başroldeki figürün her akşam yüzdüğü mavi havuzdur. Julie yeni yaşamında bireysel özgürlük peşinde savaş vermekte ve geçmişin acılarından kurtulamamaktadır. Her akşam yeni evindeki mavi havuzda yüzer ancak geçmişin seseni burada da duyar ve suyun içinde cenin şeklinde durur bir süre. Gösterilen bütün acılarından arınmak ve yeniden doğma duygusudur.
C) Dizisel ve Dizimsel Gösterge
Bu başlık altında ikili karşıtlıklar verilmiştir. Özgürlük-Esaret Üç Renk Mavi Birleşmek-Ayrılmak Bireysel-Evrensel Sevgi- Sevgisizlik Yalnızlık - Birliktelik Teklik-Çokluk Ayrılık - Kavuşma Geçmiş – Gelecek Ölüm – Yaşam Mutluluk-Mutsuzluk Sonsuzluk-Sonluluk Sınırsızlık-Sınırsızlık Kaçmak-Kaçmamak Ağlamak Ağlamamak Acı-Neşe Unutmak-Hatırlamak Arınmak-Kirlenmek Duyarsızlık-Duyarlılık Doğallık-Yapaylık Farklılık- Faksızlık Sorumsuzluk-Sorumsuzluk Bağlanmak-Bağlanmamak Duygu-Duygusuzluk Renk-Renksizlik
Filmin çözümlenmesinde oluşturulan bu farklılıklar verilmek istenilen mesajın öğelerini ortaya çıkarmaktadır. Bireysel özgürlük insanların hayallerini süsleyen bir kavram olsa da insan doğasına ters düşmektedir ve sonsuz bir özgürlük yoktur. Filmde anne karnındaki bebeğin mavilikler, julie’nin de akvaryum içinde gösterilmesi özgürlüğün sonsuz değil sınırlarının olduğu vurgulanmıştır. Bireysel özgürlük insanları birleştirmez, evrenselleştirmez, ayrıştırır. İnsan geçmişini unutamaz ve ondan kaçamaz, bağlanmadan, sevmeden yaşayamaz tıpkı Julie’nin yaşamı gibi insan hayata çevresindeki onu seven insanlarla birlikte mutlu olur ve hayata bağlanır. Müzik insanlığın ortak ürünüdür ve evrenseldir. Farklı insanları birleştirir, ayını duyguları yaşatır. İnsanın temelinde duygulardan uzak bir yaşam var olamaz. Ünlü bir besteci ile bir sokak sanatçısı aynı duygu ile aynı müziği hissedip çalabilir. İnsanların belli ortak duyguları vardır. Bunlar aşk gibi birleştiren ve insana mutlu luk veren duygulardır. Özgürlük kavramının ise insanı doğası gereği mutlu kılmayacağı gibi düşünceler filmde özellikle vurgulanmıştır.
D) Kodlar
Bu filmde mavi renginin seçimi, Fransız ihtilali ve onun değerlerini Fransız Bayrağın da hangi renklerle simgelendiği konusunda belirli bir kültürel birikimi gerektirmektedir. Çünkü bu değerlerden biri olan özgürlük ile mavi renk arasındaki ilişki filmde doğrudan pekiştirilmiştir.
Filmde ki başkarakter ailesini bir trafik kazasında kaybetmiş ve onu hayata bağlayan aşk, arkadaşlık gibi bağıllıklardan, bunun getirdiği bütün sorumluluklardan geçmişten kaçarak yanlıca bireysel bir özgürlüğünü yaşmaya başlar. Bunu gösteren kodlar filmin başında ailesini kaybedip yalnız kalan julie’nin, yarım kalan senfoniyi tamamlayıp olivier’in aşkına karşılık vermiş olduğu sahneye kadar mavi renginin yoğun olarak kullanılması ile mavinin her hangi bir renk olarak kullanılmadığını ve bu renkle bireysel özgürlüğün temsil ettiği kodları verilmiştir.
Bireysel özgürlüğün temsil edildiği renk mavidir ve filmin sonunda bunun sosuz olmayacağı başkarakterin aşkı seçerek hayata yeniden bağlanması ile sonsuz bir özgürlüğün olamayacağı mavi rengin sahneden çekilmesiyle ve anne karnındaki bebeğin mavilikler, julie’nin de akvaryum içinde gösterilmesi ile özgürlüğün sınırlarının olduğu gösterilmiştir. Müziğin bir bütün olarak çalması ile Julie ve Olivier’ın sevişirken gösterilmesi diğer insanların tek gösterilmesi ile de müziğin insanlığı birleştiriciliği vurgulanmaktadır. Sokak sanatçısının Julie’nin ünlü bir besteci olan kocasının Avrupa’nın birleşmesini adına yaptığı ve yarım kalan senfonisini çalması ile ünlü bir bestecide bir sokak sanatçısı da aynı müziği hissedebilir anlatımı ile müziğin evrensel oluşu vurgulanmıştır. Filmde julie’nin eliyle tek tek dokunduğu notalar ve üzerine ekledikleriyle filmin sonunda birleşerek çalmaya başlar. Burada ki tek tek gösterilen notaların tek başına bir anlam ifade etmeyip birleşip müziği oluşturdukları zaman bir anlam ifade ettiği gösterilerek bireysel özgürlük peşindeki insanın her şeyden ve herkesten soyutlanmış yalnız yaşamının tek başına bir anlamı olamayacağı insanın yaşamını anlamlı kılan şeyin diğer insanlarla olan birlikteliğinde olduğu gösterilmiştir.
E) Metafor ve Metonimi Kullanımı
Filmde öncelikle mavi ile özgürlük kavramını özdeşleştirmek amaçlanmıştır. Filmin son sahnesine kadar mavi rengin yoğun olarak kullanılması ve julie’nin yalnız kaldığı anlarda yoğunlaşması bu özdeşleşmeyi özellikle vurgulamıştır. Bireysel özgürlüğün temsil edildiği renk mavidir ve filmin sonunda bunun sosuz olmayacağı başkarakterin aşkı seçerek hayata yeniden bağlanması ile sonsuz bir özgürlüğün olamayacağı mavi rengin sahneden çekilmesiyle ve anne karnındaki bebeğin mavilikler, julie’nin de akvaryum içinde gösterilmesi ile özgürlüğün sınırlarının olduğu vurgulanmıştır. Metaforik açıdan julie ve ölen kocasının özellikleri, Orpheus ve karısı Eürdike’ye benzetilmiştir. Orpheus’un karısı ölmüş ve sonsuza kadar ölüler diyarında kalmışken filmde julie hayata aşk ve müzik ile tekrar bağlanır, adeta doğar ve yeryüzünde yaşamaktadır. Burada bu mitin değiştiğini görülmektedir. Julie’nin kocası da tıpkı Orpheus gibi müzikle uğraşır. Ancak Orpheus gibi karısına sadık kalamamıştır. Burada Julie’nin kocasının ihaneti ile sonsuz sadakat mitinin değiştiğini ve insanın zayıflılarından biri olan ihanetin insanın doğası gereği yok olmayacağı miti gösterilmiştir.
Filmde mavi gösteren, gösterilen özgürlük kavramıdır. Julie’nin yalnız kaldığı andan itibaren mavinin kullanılmıştır. Mavi renk burada bireysel özgürlüğün metaforudur. Müzik göstergesi ise julie’nin parçalanmış ruhunun tekrar birleşmesinin ve yaşamla bütünleşmesinin metaforudur.
Sokak sanatçısının Julie’nin ünlü bir besteci olan kocasının Avrupa’nın birleşmesini adına yaptığı ve yarım kalan senfonisini çalması ile ünlü bir bestecide bir sokak sanatçısı da aynı müziği hissedebilir anlatımı ile müziğin evrensel oluşu vurgulanmıştır. Metonimik anlamda, filmde mavi kullanılarak özgürlük,sonsuzluk, mavi taşlı lamba ve müzik ile geçmişi çağırıştırmaktadır.
Sonuç
Film de Fransız ithalinin değerlerinden biri olan özgürlük kavramını insanların günlük hayatta ne kadar yaşayabildikleri sorgulanmıştır. Bireysel özgürlüğün insanları ayrıştıran bir yapıda olduğu bunun da insanın doğasına ters olduğu, insanın diğer insanlara onların ve kendi duygularına kayıtsız kalamayacağı ve sonsuz bir özgürlük fikrinin yaşamda insandaki bir şeylere bağlanma isteğinin filmde görüldüğü gibi özgürlük hissinden daha baskın olduğu için sınırsız bir özgürlük yoktur fikri gösterilmiştir. İnsan tek başına var olamaz yaşayamaz bu yüzdende özgürlüğünü birlikteliğe feda eder.
Filmi henüz izlemediysen Three Colors Blue izle: https://kultfilmler.com/three-colors-blue-uc-renk-mavi-izle/
Yorum Gönder