İlk Destan: Gılgamış Destanı

 

Gılgamış yarı efsanevi bir kişi. Annesi Ninsun adındaki bir tanrıça, babası ise bir şeytan (Lilla). Bu yüzden "üçte ikisi tanrı etinden, üçte biri insan etinden" yaratıldı. Bağdat'la Basra arasındaki bir Sümer yerleşkesi olan Uruk kentinin kralı. Gılgamış, Uruk kentinde Zigguratlar, tapınaklar, kuleler yaptıran ve yüksek duvarlarla şehrini koruyan güçlü bir kral.

Yakışıklı, çok bilge ve son derece güçlü olan Gılgamış, bedenen ve zihinde tanrı gibi olmasına rağmen, krallığını insanlar üzerinde zalimce yönetti. Diğer tüm genç erkekleri, fiziksel yarışmalara ve savaşa meydan okuyordu. Ayrıca tüm yeni gelinlerle cinsel ilişkiye girme hakkını da ilan ediyordu. Gılgamış'ın bu davranışı Uruk'un vatandaşlarını üzer ve Tanrılara, genç krallarına yardım için ağlarlar.

Tanrılar, insanların dualarını duydular ve Gılgamış kadar muhteşem olan Enkidu adında vahşi bir adam yaratarak Gılgamış'ı kontrol altında tutmaya karar verdiler. Enkidu, Hayvanlarla birlikte yaşıyor, göğüslerini emiyor, çayırlarda otluyor ve sulama yerlerinde içiyordu. Bir avcı onu keşfeder ve evcilleştirmek için vahşi doğaya yosma(baştan çıkarıcı /kadın) gönderir. Enkidu, su içmeye indiğinde kadını görür ve yanına sokulur.

Enkidu, kadınla yattığında hayvanlar artık onlardan biri olmadığı için onu reddeder. Yosma, ona bir insan gibi nasıl davranılması gerektiğini ve diğer bilmesi gereken her şeyi öğretir. Enkidu, Gılgamış'ın aşırılıkları hakkında duyduklarına öfkelenir ve ona meydan okumak için Uruk'a gider. Şehre vardığında Gılgamış, bir gelinin düğün odasına zorla girmek üzeredir. Enkidu kapının önüne bekler ve geçişini engeller. İki adam uzun süre şiddetli bir şekilde güreşir ve Gılgamış sonunda galip gelir. Bundan sonra, arkadaş olurlar ve paylaşmak için bir macera aramaya hazırlanırlar.

Gılgamış ve Enkidu, ölümlülere yasak olan uzak bir sedir ormanından ağaç çalmaya karar verir. Toprak, rüzgar ve hava tanrısı Enlil'in sadık hizmetkarı Humbaba adında korkunç bir iblis onu korur. İki kahraman ormana tehlikeli bir yolculuk yapar ve yan yana durarak canavarla savaşır. Güneş Tanrısı Şamaş'ın yardımıyla onu öldürürler. Sonra yasaklı ağaçlardan bir sal yapıp Uruk'a geri dönerler.

Urak'a döndükten sonra, aşk tanrıçası İştar, Gılgamış'a olan şehvette yenilir. Gılgamış, ona varmak istemez. Öfkelenen tanrıça, gökyüzü tanrısı babası Anu'dan onu cezalandırmak için Cennet Boğasını göndermesini ister. Boğa gökten iner ve yedi yıllık kıtlığı beraberinde getirir. Gılgamış ve Enkidu boğayla boğuşur ve onu öldürür. Tanrılar konseyde toplanır ve iki arkadaşından birinin günahlarından dolayı cezalandırılması gerektiği konusunda anlaşırlar ve Enkidu'nun öleceğine karar verirler. Hastalanır, büyük acı çeker ve yeraltı dünyası hakkındaki imgelemlerini Gılgamış'la paylaşır. Sonunda öldüğünde Gılgamış'ı büyük bir depresyon bekler.

Gılgamış, Enkidu için yas tutmaktan kendini alamıyor ve kendi ölüm ihtimalini düşünmeden duramıyordu. Enkidu'nun yasını tutmanın bir yolu olarak kral giysilerini hayvan derileriyle değiştirerek, vahşi doğaya doğru yola çıkar.  Yolculuğunda bekçi Siduri ile tanışır ve ona görevinden bahseder. Onu ölümsüzlüğü aramanın beyhude olduğunu ve bu dünyanın zevklerinden memnun olması gerektiği konusunda uyarır. Ancak onu amacından geri çeviremeyince, Ut-napiştim'e yönlendirir. Ut-napiştim, Gılgamış'a tufan hikayesini anlatır. (Ut-napiştim tufan hikayesinden kurtulan kişidir.)

Görseller, 2023 yılında Epic GAMES tarafından piyasaya sürülecek GILGAMESH 2 oyunundan alıntıdır.

Gılgamış sonsuza dek yaşamasına izin verilmesinde ısrar edince, Ut-napiştim ona bir test verir. Sonsuza kadar hayatta kalabileceğini düşünüyorsa, bir hafta uyanık kalmasını gerektiğini söyler. Gılgamış dener ve hemen başarısız olur. Bu yüzden Ut-napiştim ona kendini temizlemesini, kraliyet giysilerini tekrar giymesini ve ait olduğu yere Uruk'a dönmesini emreder. Ancak Gılgamış tam ayrılırken, Ut-napiştim'in karısı onu Gılgamış'a gençliği geri getiren mucizevi bir bitkiden bahsetmeye ikna eder. Gılgamış bitkiyi bulur ve Uruk'un büyükleriyle paylaşmayı planlayıp yanında götürür. Ama bir yılan kamp yaparken bir gece bitkiyi çalar ve elindeki bitkiyi de kaybeder.

Gılgamış, Uruk'a eli boş ama daha iyi bir kral olarak, sonunda da ölümlülüğüyle barışarak döner. Sümer Kral Listesi'ne göre 126 yıl hükmeder.

Yorumlar

Daha yeni Daha eski